Małolepszy Leon
Starszy posterunkowy Policji Państwowej
Syn Michała i Marianny z domu Flizikowskiej. Urodził się 11 lutego 1888 r. w miejscowości Gemby w powiecie starogardzkim k. Gdańska.
Jak wszyscy pruscy poddani uczęszczał do niemieckiej szkoły, potajemnie ucząc się języka polskiego przy miejscowej parafii. W latach młodości poznał smak trudnej pracy na roli w gospodarstwie rodziców. W 1919 roku, w niepodległej Polsce był uczestnikiem kursów dokształcających, a przede wszystkim języka polskiego i historii. W dniu 19 stycznia 1920 r. zawarł związek małżeński z Moniką Epka, ur. 8 października 1891 r. w Jaroszowach, córką Józefa i Matyldy z domu Kuchta. Z małżeństwa tego urodziła się czwórka dzieci: Zygmunt (ur. 1923), Jan (ur. 1927), Łucja (ur. 1929).
Do Policji Państwowej wstąpił w dniu 11 lutego 1920 r. pełniąc nieprzerwanie trudną służbę na posterunku Policji w Płużnicy, aż do pierwszych dni września 1939 r. Jego ambicją była sumienna, dobrze zorganizowana praca wymagająca podejmowania trudnych decyzji. Zaradny i gospodarny traktował troskę o rodzinę na równi z obowiązkami służbowymi. W 1930 roku odbył przeszkolenie specjalistyczne na kilkumiesięcznym kursie w Mostach Wielkich k. Lwowa. W stopniu starszego posterunkowego, który otrzymał w roku 1931, został zastępcą komendanta posterunku Policji w Płużnicy. Za ofiarną pracę otrzymał dwa odznaczenia państwowe.
Po wybuchu II wojny światowej, w dniu 2 września jego rodzina została ewakuowana, zaś Leon Małolepszy pozostał na miejscu do 3-4 września, tj. do wchłonięcia go przez wycofujące się oddziały Wojska Polskiego. Razem z żołnierzami i innymi policjantami w trudnych bojowych sytuacjach z narażeniem życia, brał udział w odpieraniu ataków nadciągającego wroga. Po stopniowym wycofywaniu się przed nacierającymi Niemcami, w połowie września znalazł się na wschodnich terenach Rzeczypospolitej Polskiej. W okolicach Łucka dostał się do niewoli bolszewickiej. Od 30 września 1939 r. więziony był w Łucku. W dokumentach zachowało się potwierdzenie przebywania w więzieniu w Łucku na liście grupy dziesięciu jeńców (dokument dowodowy 15/2).
Leon Małolepszy i Monika z d. Epka i i ich dzieci: Zygmunt, Jan i Łucja. Stoją: Maria Kuchta (kuzynka Moniki), Ignacy Epka, brat Moniki. Płużnica, 1930
Z Łucka wywieziony został 11 listopada 1939 roku do Szepietówki, a stamtąd 17 listopada przesłany do obozu jenieckiego w Ostaszkowie. Stamtąd pod koniec 1939 r. rodzina otrzymała jedyną od niego wiadomość w formie kartki pocztowej. Z Ostaszkowa, na polecenie Zarządu NKWD ZSRR w Moskwie (zastępca naczelnika NKWD Chochołowa) nakazano 10 kwietnia 1940 r. bezzwłocznie wysłać do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD obwodu kalinińskiego „wymienionych….. jeńców przetrzymywanych w obozie Ostaszków.” Wśród nich na tej liście znalazł się Leon Małolepszy, syn Michała ur. w 1888 r. – Lista NKWD Nr. 023/5 pozycja 82. Nr. akt 1856, str. 145.
Leon Małolepszy został w kwietniu 1940 roku zamordowany w siedzibie NKWD w ówczesnym Kalininie (Twer). Spoczywa w zbiorowej mogile w Miednoje.
Podczas prac ekshumacyjnych mogiły nr.1 w Miednoje, przeprowadzonej przez ekipę polskiej Prokuratury Generalnej w dniach 15-30 sierpnia 1991 roku ekshumowano 243 szczątki ofiar, wśród których w zdecydowanej liczbie byli policjanci (90 %). Na liście ekshumowanych znalazły się też szczątki Leona Małolepszego (poz. 118).
Na wniosek Gdańskiej Rodziny Katyńskiej Leonowi Małolepszemu przyznano pośmiertnie Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 (Legitymacja nr. 12014 z 15 sierpnia 1985 r.) oraz medal Za udział w wojnie obronnej w 1939 132 z 15 lutego 1994 r. (Legitymacja Nr.2 – 94.)
W dniu 12 listopada 2007 r. dla uczczenia jego pamięci została odsłonięta tablica na froncie budynku Urzędu Gminy Płużnica. Inicjatorami ufundowania miejsca pamięci był Komendant Powiatowy Policji, Wójt gminy Płużnica oraz syn zamordowanego przez NKWD Leona Małolepszego – Zygmunt.
Źródło: Opracowanie na podstawie materiałów Zygmunta Małolepszego – Janusz Marcinkowski, Wójt Gminy Płużnica; materiały Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy
