Nagrobek posterunkowego Józefa Stępnia na cmentarzu w Jędrzejowie
„Kiedy gaśnie ludzka pamięć, zaczynają mówić kamienie”
Na wielu polskich cmentarzach, zarówno w kraju jak i na Kresach, wciąż jeszcze zachowały się nagrobki poległych na służbie i zmarłych polskich policjantów II Rzeczypospolitej. Często opuszczone, zaniedbane, zdewastowane, zapomniane… Póki służbę tam pełnił polski policjant, póki mieszkały rodziny, póty miejsca spoczynku były zadbane. Dziś wygląd wielu grobowców napawa wielkim smutkiem. Z roku na rok, z dnia na dzień giną. Ginie pamięć o bohaterskich ofiarach spełnionego wobec Ojczyzny i współobywateli obowiązku.
Nie wszystko jednak stracone. Można jeszcze ocalić te miejsca pochówku funkcjonariuszy Policji Państwowej i Policji Województwa Śląskiego, które dotrwały do dziś. Śpieszmy się…
Jakiś czas temu, za pośrednictwem tego portalu otrzymałem tę oto fotografię nagrobka przedwojennego policjanta, który znajduje się na cmentarzu parafialnym przy Parafii Św.Trójcy w Jędrzejowie w województwie świętokrzyskim.
Inskrypcja na nagrobku głosi: POLICJANTOWI BOHATEROWI
JÓZEFOWI
STĘPNIOWI
POLEGŁEMU W DNIU 20 VI
1920 ROKU
W OBRONIE ŁADU PORZĄDKU
I BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO
W ODRADZAJĄCEJ SIĘ OJCZNIE
JAKO DOWÓD UZNANIA
TEN POMNIK POSTAWILI
KOLEDZY
Nagrobek posterunkowego Józefa Stępnia znajduje się w stanie, który wymaga szybkiej renowacji. Pierwszą myślą było więc zorganizowanie renowacji tego nagrobka. Nawiązałem w tej sprawie kontakt z przewodniczącą Oddziału Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r.” w Kiecach, która z pełnym zaangażowaniem włączyła się w to przedsięwzięcie. Otrzymałem kolejne fotografie nagrobka.
Poinformowany został Komendant Powiatowy Policji w Jędrzejowie, który również wykazał zainteresowanie. Przypadająca w tym roku 95-ta rocznica powołania Policji Państwowej jest takim momentem, kiedy idea renowacji nagrobka powinna znaleźć zrozumienie, szczególnie wśród kierownictwa policji. Kiedy, jeśli nie teraz?
W sprawę gromadzenia funduszy na renowację nagrobka zaangażował się też kolega z Grupy Rekonstrukcji Historycznej 16-tego Pułku Piechoty Ziemi Tarnowskiej z Tarnowa. Chęć współfinansowania renowacji wyraził również przedstawiciel Stowarzyszenia Historycznego „Na Posterunku”.
Z poczynionych ustaleń wynika, że nagrobek posterunkowego Stępnia na jędrzejowskim cmentarzu nie jest objęty ochroną konserwatorską. Wstępna wycena podstawowych robót remontowych wynosi około 2000 zł. Niestety Komenda Powiatowa Policji w Jędrzejowie nie dysponuje funduszami na taki cel. Pismo skierowane do Burmistrza Miasta Jędrzejowa pozostaje póki co bez odpowiedzi. Mam jednak nadzieję, że prośba o sfinansowanie renowacji nagrobka spotka się ze zrozumieniem lokalnych władz.
Równocześnie rozpocząłem poszukiwania informacji o posterunkowym Józefie Stępniu i okolicznościach jego śmierci. Poszukiwania uwieńczone sukcesem.
Okoliczności śmierci posterunkowego Stępnia
W połowie czerwca 1920 roku nieznani sprawcy skradli jednemu z gospodarzy ze wsi Czarnów w powiecie kieleckim parę koni wraz z uprzężą i wozem wartości 50.000 rubli. Powiadomiona o tym fakcie miejscowa policja zarządziła pościg za koniokradami. Ślady prowadziły w kierunku Włoszczowy, lecz w okolicach tego miasta zaginęły. Tymczasem, jak się później okazało, złodzieje przedostali się na teren powiatu jędrzejowskiego. Na terenie gminy Złotniki na koniokradów natknął się posterunkowy Józef Stępień z Posterunku Policji Państwowej w Nagłowicach. W trakcie próby zatrzymania złodziei, bandyci rzucili się na niego i udusili go zarzuciwszy mu na szyję pętlę. Następnie zwłoki policjanta zaciągnęli w krzaki, gdzie je porzucili.
Ciało bohaterskiego policjanta spoczęło na cmentarzu parafialnym przy Parafii Św.Trójcy w Jędrzejowie.
Notka prasowa o śmierci post. Stępnia, Gazeta Kielecka nr 140 z 24 czerwca 1920 r.
W związku z trudną sytuacją finansową rodziny poległego policjanta Komendant Okręgu III Policji Państwowej w Kielcach inspektor Jarosław Barwicz rozkazem nr 1 z dnia 9 stycznia 1922 roku przyznał Agnieszcze Stępień, wdowie po posterunkowym Józefie Stępniu zapomogę w kwocie 15.000 marek polskich.
Rozkaz Komendanta Okręgu III PP w Kielcach nr 1 z dnia 9 stycznia 1922
W dniu 1 listopada 1924 roku na cmentarzu w Jędrzejowie odbyło się uroczyste poświęcenie nagrobka ś.p. posterunkowego Józefa Stępnia. Pomnik ten został zbudowany z inicjatywy komendantów miejscowych posterunków Policji Państwowej, którzy w dniu 1 października 1924 r. wybrali komitet zbiorowy, który zajął się zebraniem potrzebnej sumy wśród funkcjonariuszy Policji Państwowej powiatu jędrzejowskiego oraz wzniesieniem pomnika, który jak na skromne możliwości policji, wypadł dość okazale. Nagrobek wykonał miejscowy artysta kamieniarz Piasecki.
Uroczystość uświetnili swoją obecnością: Komendant III-go Okręgu Policji Państwowej w Kielcach inspektor Jarosław Barwicz, burmistrz m. Jędrzejowa Pakaszewski, referent starostwa jędrzejowskiego W. Gajewski w zastępstwie chorego starosty Zawistowskiego, oddział straży ogniowej pod komendą prezesa dr. Franciszka Adamowicza, miejscowy Sędzia Śledczy p. Skowera, Sędziowie pokoju Jaskłowski i Jackowski, ksiądz Kański oraz przedstawiciele miejscowych urzędów, jak również liczne rzesze ludności. Wojewoda Kielecki Ignacy Manteuffel, nie mogąc wziąć udziału w uroczystości, telegraficznie złożył hołd poległemu.
Po poświęceniu pomnika przemowy wygłosili: Komendant Powiatowy P.P. kom. Franciszek Erhardt, sędzia śledczy Bolesław Skowera, ksiądz W. Kański i posterunkowy Izydor Zasada. Po ceremoni poświęcenia odbyła się defilada plutonu honorowego policji przy dźwiękach orkiestry straży ogniowej z Węgleszyna.
Na Posterunku nr 48 z 1924 r.
Dzięki inicjatywie funkcjonariuszy Policji Państwowej powiatu jędrzejowskiego pamięć bohaterskiego posterunkowego Stępnia przetrwała do dziś. Wzniesiony ze składek policjantów nagrobek wymaga jednak opieki. W przeciwnym razie daremny trud.
Mam nadzieję, że uda się pozyskać stosowne fundusze, że znajdą się ludzie dobrej woli, miłośnicy polskiej historii, którzy odpowiedzą na ten apel. Wierzę, że znajdą się również funkcjonariusze policji, którym bliska jest historia i tradycja ich formacji. I historia zatoczy koło. Nagrobek ufundowany przez policjantów swojemu poległemu na służbie koledze, mają szansę odrestaurować policjanci, którzy dziś tymi samymi ścieżkami patrolują powiat jędrzejowski.
Każda osoba, która zechce wesprzeć projekt odrestaurowania nagrobka posterunkowego Józefa Stępnia proszona jest o kontakt z redakcją portalu (info@policjapanstwowa.pl).
„I zostaną w mej myśli, – i w drodze żywota
Jak kompas pokażą mi, powiodą, gdzie cnota:
Jeśli zapomnę o nich, Ty, Boże na niebie,
Zapomnij o mnie.”
Adam Mickiewicz, „Dziady”
UZUPEŁNIENIE
11 kwietnia 2014 roku
Z otrzymanych informacji wynika, że samorząd powiatu jędrzejowskiego przyznał pieniądze na renowacje pomnika.
Serdeczne podziękowania dla lokalnych władz Jędrzejowa!
3 maja 2014 roku
Oto stan nagrobka w dniu 3 maja 2014. Prace ruszyły!
EPILOG
W piątek 25 lipca 2014 r. policjanci w powiecie jędrzejowskim obchodzili Święto Policji. Uroczystość rozpoczęła się o godzinie 13:00 od złożenia wieńców na cmentarzu parafialnym św. Trójcy przy odrestaurowanym nagrobku post. Józefa Stępnia, funkcjonariusza Policji Państwowej II Rzeczypospolitej.
Przy pomniku nagrobnym została zaciągnięta warta honorowa. Udział w tej uroczystości wzięli m.in. Zastępca Świętokrzyskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji mł. insp. Rafał Kochańczyk, Komendant Powiatowy Policji w Jędrzejowie mł. insp. Krzysztof Kozieł wraz ze swoim Zastępcą mł. insp. Marzeną Piórkowską, starosta jędrzejowski Edmund Kaczmarek, Przewodnicząca Rady Powiatu w Jędrzejowie Ewa Kubas-Samociuk, burmistrz Jędrzejowa Marcin Piszczyk, a także przedstawiciele policyjnych związków zawodowych i inne osoby. Uroczystość poprowadził rzecznik prasowy Komendy Powiatowej asp. Michał Kowalczyk, przypominając pokrótce życiorys posterunkowego Józefa Stępnia. Następnie o. Wiesław Kundera pobłogosławił odnowiony nagrobek i zebrani odmówili modlitwę. Na płycie nagrobnej złożono kwiaty i zapalono znicze.
A wszystko zaczęło się w styczniu 2014 r. Z inicjatywą renowacji pomnika portal policjapanstwowa.pl zwrócił się do wielu osób. Do tego projektu włączyła się szefowa kieleckiego Oddziału Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Rodzina policyjna 1939 r.”, pani Grażyny Szkonter. To ona właśnie podjęła rozmowy z przedstawicielami jędrzejowskiej policji oraz tamtejszych władz. W tym kontekście wspomnieć należy również zaangażowanie asp. Michała Kowalczyka, rzecznika prasowego Komendy Powiatowej Policji w Jędrzejowie oraz przychylność Komendanta Powiatowego Policji w Jędrzejowie, władz samorządowych: starosty, burmistrza, a przede wszystkim Pani Ewy Kubas-Samociuk, Przewodniczącej Rady Powiatu w Jędrzejowie. To właśnie władze lokalne zapewniły fundusze na renowację nagrobka.
Również kamieniarz, do którego zwrócono się, wiedząc komu odbudowuje pomnik podszedł do tematu bardzo honorowo i zrobił to „po kosztach”. Nota bene, pomnik ten projektował i wykonał przed wojną kamieniarz Piasecki, który był artystą w swoim fachu i jest dla kamieniarzy jędrzejowskich swoistym guru. Znalazła się nawet zabytkowa przedwojenna kostka brukowa, którą ułożono wokół pomnika.
Odnowienie pomnik to ogromna zasługa asp. Kowalczyka, który na miejscu doglądał wszystkich prac, negocjował z kamieniarzem, rozmawiał z władzami. Włożył w tę sprawę ogromne serce.
Odrestaurowany nagrobek posterunkowego Józefa Stępnia.
I udało się! Znajdujemy się dziś przy odrestaurowanym nagrobku poległego na służbie posterunkowego Stępnia wiedzeni ideą kultywowania tradycji Policji Państwowej II Rzeczypospolitej i ambicją ocalenia od zapomnienia pamięci naszych bohaterskich przodków.
Pragnę złożyć szczere podziękowania wszystkim tym, którzy przyczynili się do realizacji tego przedsięwzięcia. Również tym, którzy nie zostali wymienieni, a zaangażowali się bądź gotowi byli wesprzeć nasz projekt.
Kolejne podobne przedsięwzięcia czekają. Nagrobki post. Michała Prymycza w Ostrowcu Świętokrzyskim, post. Władysława Migalskiego w Opatowie i wiele innych zapomnianych grobów cichych bohaterów, którzy poświecili wszystko, co najcenniejsze. Ocalmy ich historie od zapomnienia!
RATUJMY POLICYJNE NAGROBKI !
